Երբ պատ­մա­կան մի­ջա­վայ­րից մշա­կու­թա­յին կո­թող­նե­րը տե­ղա­փոխ­վում էին Երևան՝ վե­րա­կանգ­նե­լու, ամ­րա­կա­յե­լու, Հա­յաս­տա­նի պատ­մու­թյան թան­գա­րա­նի հրա­պա­րա­կա­հա­յաց բաց սյու­նաս­րա­հում ցու­ցադ­րե­լու պատր­վա­կով, ո­լոր­տի մաս­նա­գետ­ներն ա­հա­զան­գում էին՝ խա­թա­րում եք պատ­մամ­շա­կու­թա­յին մի­ջա­վայ­րը:

Ե­գիպ­տո­սի Ա­լեք­սանդ­րիա քա­ղա­քից հայ­րե­նա­դարձ­վե­լուց հե­տո (1948) տաս­նա­մյա մի տղեկ ինչ ի­մա­նար, որ տա­րի­ներ անց դառ­նա­լու է ՀՀ մշա­կույ­թի նա­խա­րար, ան­վա­նի գրող, դրա­մա­տուրգ, հրա­պա­րա­կա­խոս՝ միա­ժա­մա­նա­կյա իր գոր­ծու­նեու­թյամբ գրա­կան-մշա­կու­թա­յին կյան­քի կազ­մա­կերպ­ման ան­բա­սիր վար­քի տեր մշակ:

Խոր­հուրդ կար, որ «Ա­վան­գարդ» թեր­թի խմ­բագ­րի հետ դե­պի Ար­ցախ մեր ուղևո­րու­թյունն սկս­վեց Ա­րա­րատ գյու­ղից։

Մոտ 20 տա­րի է, ինչ Ռու­սաս­տա­նը նպա­տա­կադր­ված, հա­մա­ռո­րեն ձգ­տում է վե­րա­կանգ­նել ԽՍՀՄ-ը, և եր­բեք չի խոր­շել պա­տեհ պահն ու ա­ռիթն օգ­տա­գոր­ծե­լուց՝ այդ նպա­տա­կին հաս­նե­լու հա­մար։

Պե­տա­կան դա­վա­ճա­նու­թյան մեջ ՀՀ վար­չա­պե­տի պաշ­տո­նը զբա­ղեց­նող Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի, նշ­ված կամ (և) այլ հան­ցանք­նե­րում թերևս նաև ՀՀ պաշտ­պա­նու­թյան նախ­կին նա­խա­րար Դա­վիթ Տո­նո­յա­նի, նշ­ված նա­խա­րա­րու­թյան նախ­կին ու ներ­կա հա­մա­պա­տաս­խան պաշ­տո­նա­տար ան­ձանց մեղ­քը հիմ­նա­վոր­վում է նաև հետևյալ փաս­տով:

Ս. թ. դեկ­տեմ­բե­րի 13-ին ան­հագ թշ­նա­մուն են հան­ձն­վել Ար­ցա­խի հեր­թա­կան բնա­կա­վայ­րե­րը` Հադ­րու­թի շր­ջա­նի Հին Թա­ղեր և Խծա­բերդ գյու­ղե­րը, ո­րոնց ուղ­ղու­թյամբ Ադր­բե­ջա­նի զին­ված ու­ժերն ու Թուր­քիա­յի հա­տուկ­ջո­կա­տա­յին­նե­րը հար­ձակ­վել էին դեռ նա­խօ­րեից: Նույ­նիսկ հա­յե­րիս հա­մար կա­պի­տու­լյա­ցիոն ե­ռա­կողմ հայ­տա­րա­րու­թյամբ նա­խա­տես­ված չէ նշ­ված գյու­ղե­րի հանձ­նումն Ադր­բե­ջա­նին: Թող որևէ մե­կը չհա­մար­ձակ­վի ա­սել, թե կա­տար­վա­ծի հա­մար չկան պա­տաս­խա­նա­տու­ներ, չկան մե­ղա­վոր­ներ: Չե՛ն կա­րող չլի­նել, կա՛ն:

Ա­սենք, թուր­քե­րին մա­տով սպառ­նա­լու հետ­պա­տե­րազ­մյան իր «պոռ­թկ­ման» մեջ Ի­րա­նը միայ­նակ չէ։ Հի­մա բո­լորն են կեղ­ծա­վո­րու­թյուն ա­նում։ Դա­վա­ճա­նու­թյու­նից կամ վա­ճա­ռե­լուց, կամ ա­մե­րի­կյան գոր­ծա­կա­լա­կան ցան­ցի կող­մից, ի դեմս Փա­շի­նյա­նի ու նրա «քայ­լա­րած­նե­րի», Ար­ցա­խը կով­կա­սյան թա­թար­նե­րին «նվի­րե­լուց» հե­տո ԱՄՆ-ը ինչ-որ հույ­զեր է սկ­սել հայտ­նել այն առ­թիվ, որ Թուր­քիան սկ­սել է «ան­հան­գս­տաց­նել» ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րին։ Կա­րող են հարց­նել՝ հան­կարծ այդ ի՞նչ պա­տա­հեց։

Վեր­ջին մեկ ամ­սում կա­պի­տու­լյա­ցիոն խայ­տա­ռակ փաս­տա­թուղ­թը ստո­րագ­րե­լուց հե­տո, երբ ակն­հայտ ե­ղավ, որ սկս­վել է Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի իշ­խա­նու­թյան ժամ­կե­տի հետ­հաշ­վար­կը, քն­նարկ­ման ա­ռար­կա դար­ձավ այն թե­ման, թե ինչ քայ­լե­րով պետք է կյան­քի կոչ­վի վար­չա­պե­տին իշ­խա­նու­թյու­նից հե­ռաց­նե­լու գոր­ծըն­թա­ցը։

Մեր զինվորները մարտական դիրքերը հանձնում են ադրբեջանական կողմին։ Համացանցում տեսանյութ է տարածվել, որով զինվորը ցուցադրում է՝ ինչպես են լքում Սյունիքի դիրքերը։ Տեսանյութում հայ զինվորը զայրացած է և հայհոյանքներ է հնչեցնում Նիկոլ Փաշինյանի հասցեին, տեղեկացնում է Փաստինֆոն։

Արցախի Հանրապետությունում տեղակայված ռուսական խաղաղապահ զորախմբի կողմից դեկտեմբերի 16-ին ԱՀ ՊԲ-ին է փոխանցվել, նախնական տեղեկություններով, Հին Թաղեր-Խծաբերդ ուղղությամբ տեղակայված հայկական մարտական դիրքերի մերձակա տարածքում հայտնաբերված 9 հայ զինծառայողի մարմին, նրանց զոհվելու հանգամանքները դեռևս անհայտ են, իրականացվում են անհրաժեշտ գործողություններ՝ զինծառայողների զոհվելու հանգամանքներն ու նրանց ինքնությունը պարզելու ուղղությամբ։